Ακριβώς 28 χρόνια πριν, στις 4 Νοεμβρίου 1996, ένα τραγικό δυστύχημα σημειώνεται στη θαλάσσια περιοχή κοντά στα Αυλάκια Σάμου.
Το επιβατηγό πλοίο “Σάμαινα” διεμβολίζει την πυραυλάκατο “Κωστάκος” του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία στη συνέχεια βυθίζεται. Τέσσερα μέλη του πληρώματος της πυραυλακάτου αγνοούνται.
Η σύγκρουση των δύο πλοίων έγινε ανοιχτά του ακρωτηρίου του Αγίου Κωνσταντίνου Σάμου, στη θαλάσσια περιοχή κοντά στα Αυλάκια.
Η ώρα της σύγκρουσης – σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Γ.Ε.Ν. (Γενικού Επιτελείου Ναυτικού) – ήταν στις 6:35 μ.μ, ενώ το αντίστοιχο σήμα έφθασε στις 7:20 μ.μ στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού.
Η κατά πολύ μικρότερη σε μέγεθος πυραυλάκατος “Κωστάκος” βυθίστηκε σχεδόν αμέσως μετά τη σύγκρουση, αφού εμβολίστηκε στο χώρο ανάμεσα στη μέση και την πρύμνη του πλοίου, με αποτέλεσμα την συντριβή ουσιαστικά του σκάφους!
Οι αντίστοιχες ζημιές στο επιβατικό πλοίο “Σάμαινα” ήταν ελάχιστες, παρ’ όλα αυτά η σύγκρουση τρομοκράτησε τους επιβάτες του.
Από τη σύγκρουση έχασαν τη ζωή τους τέσσερα στελέχη του πολεμικού πλοίου. Ένας Ανθυπασπιστής και τρεις κελευστές. Πρόκειται για τους:
– Ανθυπασπιστή ΗΝ/ΣΝ Κ. Κοκκίνη
– Κελευστή ΗΝ/ΔΒ Α. Ασπρογέρακα
– Κελευστή ΗΝ/ΔΒ Γ. Αναδρανιστάκη
– Κελευστή Η/Τ Β. Μαυρογιώργο.
Στην πυραυλάκατο, σύμφωνα με την δήλωση του κυβερνήτη του σκάφους, επέβαιναν 38 άτομα ως πλήρωμα, από τους οποίους σχεδόν αμέσως περισυνελέγησαν 34, από τις ναυαγοσωστικές λέμβους που έριξε στη θάλασσα το “Σάμαινα”.
Στην περιοχή έσπευσαν 3 αλιευτικά σκάφη, 1 φορτηγό πλοίο και 5 σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού που συμμετείχαν στην επιχείρηση ανεύρεσης των 4 αγνοουμένων (ανευρέθηκαν αργότερα νεκροί).
Το επιβατηγό “Σάμαινα” στη συνέχεια, με εντολή του Λιμεναρχείου Σάμου, επέστρεψε στο λιμάνι Βαθέος, από όπου είχε ξεκινήσει, μεταφέροντας τους περισυλλεγέντες ναύτες. Εκεί περίμεναν 2 ασθενοφόρα σε περίπτωση που υπήρχαν τραυματισμένοι.
“Σκοτεινά” τα αίτια…
Το επιβατικό “Σάμαινα” πραγματοποιούσε καθορισμένο όσο και σύνηθες δρομολόγιο από το Βαθύ Σάμου με προορισμό το Καρλόβασι, και στη συνέχεια την Ικαρία. Δρομολόγιο που κι εκείνη την βραδιά δεν είχε παρεκκλίνει από το συνηθισμένο. Επέβαιναν σε αυτό 71 επιβάτες και πενήντα ναύτες ως πλήρωμα.
Η πυραυλάκατος “Κωστάκος” ήταν σε υπηρεσία, ασκούμενη στο πλαίσιο της διακλαδικής άσκησης “ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ ’96” που διεξαγόταν μέχρι και τις 6/11/1996, σε όλο το μήκος των θαλάσσιων και χερσαίων Ελληνοτουρκικών συνόρων.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις το επιβατικό “Σάμαινα” δεν είχε ειδοποιηθεί σχετικά με το ότι επρόκειτο ή υπήρχε πιθανότητα να διασταυρωθεί με την πυραυλάκατο του Πολεμικού Ναυτικού, ή οποιοδήποτε άλλο πλοίο που συμμετείχε στην άσκηση.
Το γεγονός ενισχύεται και από την πληροφορία ότι είναι συχνό φαινόμενο να μην ειδοποιούνται τα πλοία της ακτοπλοΐας για τις δραστηριότητες του Πολεμικού Ναυτικού, εκτός αν έχουν προγραμματιστεί ασκήσεις με πραγματικά πυρά.
Ευθύνες και στις δύο πλευρές
Το πόρισμα της Επιτροπής Πραγματογνωμόνων του Πολεμικού Ναυτικού έριξε ευθύνες και στις δύο πλευρές για τη μοιραία σύγκρουση της πυραυλακάτου “Κωστάκος” με το επιβατηγό πλοίο “Σάμαινα”.
Σε γενικές γραμμές οι ευθύνες στο μεν εμπορικό πλοίο είναι κυρίως ευθύνες για την πρόκληση της σύγκρουσης, στο δε πολεμικό πλοίο είναι ευθύνες για τη μη αποφυγή του. Όμως οι ευθύνες του πολεμικού πλοίου όπως περιγράφονται είναι σαφέστερες και σοβαρότερες.
Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα ptisidiastima.com και σύμφωνα με το αφιέρωμα του ΠΝ, η πυραυλάκατος Κωστάκος ήταν μια από τις έξι της κλάσης (οι υπόλοιπες ήταν οι Καβαλούδης, Ντεγιάννης, Ξένος, Σιμιτζόπουλος και Σταράκης) οι οποίες ναυπηγήθηκαν μετά από παραγγελία του ΓΕΝ στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Το πλοίο έλαβε το όνομα αυτό προς τιμήν του φονευθέντος στη Μάλτα, στις 27 Φεβρουαρίου 1942, αξιωματικού του Υ/Β ΓΛΑΥΚΟΣ.
Η παραλαβή της έγινε στις 24 Ιουνίου 1980.
Στις 4 Νοεμβρίου 1996 (κυβ. Πχης Κ. Λάζαρης), στα Αυλάκια της Σάμου, προσέκρουσε σε αυτήν το επιβατηγό ΣΑΜΑΙΝΑ, με αποτέλεσμα να βυθιστεί η πυραυλάκατος ΚΩΣΤΑΚΟΣ και να παρασύρει στη βύθιση της 4 άτομα από το πλήρωμα της.
Μετά από επίπονες προσπάθειες, το πλοίο ανελκύσθηκε στις 15 Μαρτίου 1997, αλλά δεν κρίθηκε οικονομικά σκόπιμη η επισκευή και ενεργοποίησή του.
Η Κωστάκος με πλήρη οπλισμό είχε αξία, σύμφωνα με την εκτίμηση του πλοιάρχου Κοροβέση (τότε εκπροσώπου Τύπου ΓΕΝ) περί τα είκοσι δισεκατομμύρια δραχμές. Το ποσό αυτό σε δολάρια της εποχής μας κάνει περίπου 83 εκατομμύρια δολάρια (ισοτιμία ~240 δραχμές ανά δολάριο το 1996) που με την σειρά του σε σημερινές τιμές ανέρχεται στο ποσό των ~133 εκατομμυρίων δολαρίων ή ~116 εκατομμυρίων ευρώ.
Η ανέλκυσή του πλοίου που ολοκληρώθηκε πέντε μήνες αργότερα αναφέρεται ότι κόστισε περί τα 870 εκατομμύρια δραχμές, ωστόσο όπως αναφέρθηκε ήδη δεν συνέφερε οικονομικά η επισκευή του.
Δείτε ένα βίντεο με την ανέλκυση της πυραυλακάτου “Κωστάκος”:
Οι τεχνικές προδιαγραφές του Κωστάκος, σύμφωνα με την αναφορά στην σελίδα του ΠΝ:
Διαστάσεις: 56 / 7,4 / 2 μέτρα
Εκτόπισμα: 420 τόνους
Πρόωση: 4 MTU 18.000 hp , 4 έλικες
Ταχύτητα: 33 κόμβοι
Οπλισμός: 6 K / B E / E Penguin Mk 2, 2 πυροβόλα OTO Melara 76 χιλ./62, 2 δίδυμα 30 χιλ. EMERLEC, 2 Τ/Σ τηλεκατευθυνόμενων Τ/Λ και σύστημα Δ/Β VEGA.
Πηγές: newsbomb.gr και ptisidiastima.com
Πηγή πρώτης φωτογραφίας: Σελίδα “Πολεμικό Ναυτικό μέσα από φωτογραφίες Hellenic Navy in photos” στο Facebook