Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα στον Μαραθόκαμπο της Σάμου για να παρακολουθήσει το εντυπωσιακό έθιμο των “οβίδων”*, το οποίο διεξάγεται κάθε χρόνο σε αυτό το χωριό της νοτιοδυτικής Σάμου.
Η εικόνα και ο ήχος στα παρακάτω βίντεο προκαλούν δέος!
Φωτογραφία Κώστας Κιλουκιώτης / Σύλλογος των Απανταχού Μαραθοκαμπιτών Σάμου:
Φωτογραφία Γιάννης Καλτάκης / Σύλλογος των Απανταχού Μαραθοκαμπιτών Σάμου:
Αγία Παρασκευή & Προφήτης Ηλίας / Κώστας Κιλουκιώτης:
Άγιος Αντώνιος / Κώστας Κιλουκιώτης:
Βίντεο της σελίδας “Καταφύγιο” στο facebook:
Οβίδες Προφήτη Ηλία:
Οβίδες Αγίου Αντωνίου:
Δυναμίτες Αγίου Αντωνίου:
Οβίδες Αγίας Παρασκευής:
Προφήτης Ηλίας / Αλέξης Διακονικολάου:
Αγία Παρασκευή / Αλέξης Διακονικολάου:
Οβίδες Αγίου Νικολάου Όρμου Μαραθοκάμπου (Βίντεο της Μαρίας Κιάσσου):
Βίντεο της Μένης Βακίρη:
* Τι είναι το έθιμο των οβίδων στον Μαραθόκαμπο Σάμου (της Νίτσας Κιάσσου)
Δεν πρόκειται για απλές τουφεκιές, σαν κι αυτές που πέφτουν και αλλού πανελλαδικά, ήδη από την εποχή της τουρκοκρατίας, κάθε Πάσχα. Στον Μαραθόκαμπο της Σάμου ανήμερα της Λαμπρής σκάνε οβίδες!
Για την ακρίβεια, πέφτουν χιλιάδες κάλυκες από οβίδες, οι οποίες ταπώνονται με μπαρούτι και χαρτί, στήνονται στο έδαφος στις γύρω πλαγιές του χωριού και το πρωί της Κυριακής του Πάσχα οι ντόπιοι τις πυροδοτούν, δημιουργώντας επαναλαμβανόμενες εντυπωσιακές εκρήξεις.
Οι προετοιμασίες για την τήρηση του εθίμου αρχίζουν από πολύ νωρίς, ουσιαστικά διαρκούν έναν ολόκληρο χρόνο. Πρέπει να μαζευτούν χρήματα για το μπαρούτι, να κατασκευαστούν καινούρια βλήματα, να οργανωθούν και να συντονιστούν τα συνεργεία. Πολλές από τις οβίδες προέρχονται από τον πόλεμο του 1940 και φυλάσσονται σαν κόρη οφθαλμού όλα αυτά τα χρόνια.
Ανήμερα το Πάσχα, περιμετρικά του Μαραθοκάμπου, στα βουνά, ανάμεσα στους θάμνους, κάθε μια από τις πέντε ενορίες του χωριού έχει και το δικό της πολυάριθμο συνεργείο και καθορισμένη μέθοδο εκπυρσοκρότησης.
Μεγάλη σημασία δίνεται και στο θέαμα, αφού η συγκεκριμένη τοποθέτηση των βλημάτων συμβάλει στο να εκτινάσσονται οι καπνοί με ορισμένο σχήμα. Οι οβίδες, για παράδειγμα, που πυροδοτούνται όρθιες (ολορτίνια), στέλνουν στον αέρα εντυπωσιακά κατάλευκα στεφάνια, ενώ αυτές που μαζί με το μπαρούτι έχουν ταπωθεί και με ώχρα, γεμίζουν την ατμόσφαιρα με χρώματα.
Το κάθε ταμπούρι ρίχνει από πέντε μπαταριές (ομοβροντίες) σταδιακά, μία για την κάθε ενορία που το αναστάσιμο λάβαρό της περνά από συγκεκριμένο σημείο, κατά τη διάρκεια της Ύψωσης που πραγματοποιείται στις 11 το πρωί.
Το έθιμο αυτό δεν σταματά τη μέρα της Λαμπρής. Οι οβίδες που για οποιονδήποτε λόγο δεν έσκασαν συγκεντρώνονται και μεθοδεύεται από την αρχή η πυροδότησή τους. Σποραδικές μπαταριές από τέτοια βλήματα πέφτουν την ημέρα της εορτής του Αγίου Γεωργίου, επειδή προφανώς το Χριστός Ανέστη είναι πρόσφατο, αλλά και γιατί γιορτάζουν αρκετά ξωκλήσια της περιοχής, που συγκεντρώνουν μεγάλο πλήθος προσκυνητών.
Μετά απ’ όλα αυτά ακολουθεί η συγκέντρωση και η φύλαξη των όλμων στις αποθήκες, ο απολογισμός και η σύγκριση της εκρηκτικής παρουσίας τής κάθε ενορίας, αφού σε τούτη τη συνήθεια μεγάλη σημασία φαίνεται πως έχει η πρωτιά, που ενισχύει τον θρύλο της αντροσύνης, της ικανότητας και της παλικαριάς.
