Εντυπωσιακά συμπεράσματα και φωτογραφίες περιλαμβάνει η πρώτη δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό για τον σεισμό της 30ης Οκτωβρίου στη Σάμο που πραγματοποίησαν οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκη Ευελπίδου, καθηγήτρια του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, η Δρ. Ελεάννα Καρκάνη και ο Υποψήφιος Διδάκτορας, Ισίδωρος Καμπόλης.
Οι τρεις επιστήμονες μελέτησαν τους δείκτες μεταβολής θαλάσσιας στάθμης στην παράκτια ζώνη της Σάμου, μετά τον καταστροφικό σεισμό.
Η ομάδα της καθηγήτριας Νίκης Ευελπίδου, πραγματοποιώντας πλήθος καταδύσεων, φωτογραφήσεων και μετρήσεων, συνέλεξε δεδομένα κατά μήκος ολόκληρης της ακτογραμμής της Σάμου, τόσο από τον υποθαλάσσιο όσο και από τον χερσαίο χώρο και επανεξέτασε τους δείκτες θαλάσσιας στάθμης που είχε καταγράψει το 2015, με σκοπό τη σύγκριση με τη σημερινή τους θέση, μετά τον σεισμό της 30ης Οκτωβρίου 2020.
Οι πρώτες παρατηρήσεις της ερευνητικής ομάδας έδειξαν ότι η ανύψωση στην παράκτια ζώνη του νησιού δεν ήταν ομοιόμορφη και παρουσιάζει μεγαλύτερες τιμές προς τα βορειοδυτικά, με μέγιστη ανύψωση ενώ μικρότερη ανύψωση παρατηρήθηκε στα ανατολικά και νοτιοανατολικά του νησιού.
Στο παρακάτω άρθρο των τριών επιστημόνων* αναγράφονται όλες οι μετρήσεις και τα αποτελέσματα της ανάλυσής τους:
Relative_sea_level_changes_and_morphotec
Στον πίνακα 1 (σελίδα 7) του παραπάνω άρθρου φαίνεται σε εκατοστά η ανύψωση των διαφορετικών παραλιών, με την παραλία Κλήμα να έχει μηδενική ανύψωση και τον Άγιο Ισίδωρο να έχει τη μέγιστη ανύψωση των 35 εκατοστών:
Όπως αναφέρεται στην περίληψη του άρθρου, “στις 30 Οκτωβρίου 2020, το ανατολικό Αιγαίο χτυπήθηκε από ένα σεισμό μεγέθους Mw = 7.0.
Το επίκεντρο ήταν κοντά στις βόρειες ακτές της Σάμου.
Αυτό το τεκτονικό γεγονός προκάλεσε ανύψωση σχεδόν σε όλο το νησί καθώς και αρκετές ζημιές, ενώ προκλήθηκε και ένα μικρό τσουνάμι μετά τον κύριο σεισμό.
Στα πλαίσια της εργασίας, πραγματοποιήθηκαν υποθαλάσσιες και παράκτιες παρατηρήσεις και μετρήσεις σε γεωλογικά, γεωμορφολογικά και βιολογικά στοιχεία, οι οποίες αποκάλυψαν τον περίπλοκο χαρακτήρα της ανύψωσης.
Στο βορειοδυτικό τμήμα της Σάμου, καταγράφηκαν οι υψηλότερες τιμές ανύψωσης της τάξης των 35±5 εκατοστών, στον Άγιο Ισίδωρο.
Αντιθέτως, το νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού ήταν γνωστό για την βύθισή του μέσω βυθισμένων αρχαιολογικών υπολειμμάτων και γεωμορφολογικών δεικτών.
Η υποθαλάσσια έρευνα το 2020 αποκάλυψε την ανύψωση γεωμορφολογικών δεικτών, οι οποίοι εξακολουθούν να παραμένουν κάτω από την θαλάσσια στάθμη.
Η κατακόρυφη μετατόπιση στο νότιο και νοτιοανατολικό τμήμα κυμαίνεται μεταξύ +23 και +8 ± 5 εκατοστά, υποδηλώνοντας μια σταδιακή εξασθένιση της ανύψωσης προς τα ανατολικά.
Η κρίσιμη αξία των παλιρροιακών εγκοπών, ως δείκτες συν-σεισμικών γεγονότων, επικυρώθηκε από το αποτέλεσμα αυτής της μελέτης.
Η συν-σεισμική απόκριση της παράκτιας ζώνης της Σάμου στον σεισμό της 30ης Οκτωβρίου αποτελεί τη βάση για την κατανόηση της περίπλοκης τεκτονικής της περιοχής“.
Στα συμπεράσματα του άρθρου αναφέρονται τα εξής:
“Η ομάδα της Καθηγήτριας του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ Νίκης Ευελπίδου, πραγματοποίησε συγκριτική μελέτη διαφόρων δεικτών θαλάσσιας στάθμης κατά μήκος της παράκτιας ζώνης της Σάμου.
Συγκεκριμένα, το 2015 χαρτογραφήσει και πραγματοποιήσει μετρήσεις στον παράκτιο και υποθαλάσσιο χώρο του νησιού, τις οποίες επανέλαβε τον Νοέμβριο του 2020. Σύμφωνα με τα ευρήματα της κ. Ευελπίδου και της ομάδας της, το νησί ανυψώθηκε συν-σεισμικά, αλλά με διαφορετικό μέγεθος.
Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη ανύψωση σημειώθηκε στο βόρειο τμήμα της παράκτιας ζώνης, με την υψηλότερη τιμή στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού.
Παρόλο που το νότιο τμήμα της Σάμου έχει χαρακτηριστεί από αρκετά γεγονότα βύθισης στο παρελθόν, με τον σεισμό στις 30 Οκτωβρίου 2020, ανυψώθηκε μέχρι και 23 ± 5 εκατοστά, με την ανύψωση να εξασθενεί προς τα ανατολικά-νοτιοανατολικά.
Η ομάδα της Καθηγήτριας Ν. Ευελπίδου θεωρεί πως η τεκτονική επαφή μεταξύ του καλύμματος Βουρλιωτών και της λεκάνης των Μυτιληνιών έδρασε ως σεισμοτεκτονικό «εμπόδιο», εμποδίζοντας το βορειοανατολικό τμήμα του νησιού από τις υψηλές τιμές ανύψωσης που παρατηρήθηκαν στο βόρειο τμήμα“.
Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε ένα σύντομο, αλλά πολύ ενδιαφέρον story map για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων.
Κάθε κουκκίδα του χάρτη είναι επιλέξιμη και με αυτό τον τρόπο μπορείτε να δείτε τις τιμές μετακίνησης της ξηράς σε κάθε θέση:
Για να δείτε τον διαδραστικό χάρτη σε πλήρη οθόνη κάντε κλικ εδώ.
* Βιβλιογραφική αναφορά του άρθρου: Evelpidou, N., Karkani, A. and Kampolis, I. (2021) ‘Relative Sea Level Changes and Morphotectonic Implications Triggered by the Samos Earthquake of 30th October 2020’, Journal of Marine Science and Engineering, 9(1), p. 40. doi: 10.3390/jmse9010040.
Θυμηθείτε επίσης μερικά απο τα πρώτα στοιχεία της έρευνας των τριών επιστημόνων τον Νοέμβριο στη Σάμο:
